سؤال: اینكه در قولنامه ها معمولاً مى‌نویسند كه هریك از طرفین كه پشیمان شد باید فلان مبلغ به دیگرى بدهد آیا به این قول و قرار عمل كردن لازم است؟
جواب: اگر آنچه كه مابین خریدار و فروشنده واقع شده است گفتگوى مقدماتى است و هنوز معامله اى صورت نگرفته است و بناى طرفین بر این است كه معامله را بعداً - مثلاً در محضر - انجام بدهند و لذا صیغه معامله خوانده نشده است و دادوستدى هم به قصد انشاى معامله انجام نگرفته است در این صورت عمل كردن به آن قول و قرار لازم نیست - چون این شرط در ضمن عقد لازم نبوده است ولى اگر معامله واقع شده است و در ضمن عقد آن معامله، شرط كرده اند كه هر یك از طرفین اگر پشیمان شود و حق فسخ و خیار داشته باشد و بخواهد از حق فسخ خود استفاده كند و یا از طرف دیگر بخواهد كه او معامله را اقاله نماید (از انجام معامله صرف نظر كند) در این صورت طرف دیگر مى‌تواند او را الزام به دادن آن پول كند و آن پول را بگیرد.
سؤال:
- لقاح مصنوعی ما بین زن و شوهر چه حکمی دارد؟
- لقاح مصنوعی ما بین غیر زن و شوهر چه حکمی دارد؟ و بچه‌ای که از این راه به وجود می‌آید ملحق به کیست؟ و از جهت ارث چه وضعی دارد؟
الف: با علم مرد و زن.
ب: با جهل هر دو.
ج: با علم یکی از آنها و جهل دیگری.
جواب: در فرض اول اگر تلقیح (رساندن نطفه مرد به رحم زن) به این صورت باشد که زن و شهر مابین خودشان نطفه را از شوهر گرفته در رحم آن زن داخل کنند و واسطه‌ای در بین نباشد بدون اشکال جائز است و بچه‌ای که از این راه بوجود می‌آید، متعلّق به آنها است و تمام احکام فرزند از قبیل ارث و غیره بر آن مترتّب می‌شود.
و در صورتی که واسطه‌ای در این تلقیح (تلقیح نطفۀ شوهر به همسرش) دخالت داشته باشد هر چند آن واسط به جهت نگاه کردن به عضوی که نگاه اجنبی بر آن جائز نیست یا لمس کردن آن مرتکب گناه شده باشد ولی چون فرزند از نطفۀ شوهر آن زن بوجود آمده است باز احکام فرزند بودن، بطور کلی بر او مترتب می‌گردد.
و در فرض دوم (تلقیح نطفه مرد اجنبی به زن) باید توجه داشت که این نوع تلقیح شرعا از جهت حکم تکلیفی جائز نیست و اگر محقق شد در صورت علم مرد به این کار فرزندی که به وجود می‌آید به آن مرد ارتباط ندارد ولی اگر زن جاهل باشد و چنین تصور کند که این نطفه از شوهر او است حکم وطی شبهه (آمیزش براساس اشتباه) پیدا می‌کند و فرزند به مادر ملحق می‌شود و احکام وطی شبهه از قبیل ارث و غیره بر آن مترتب می‌شود.
و چنانکه از طرف صاحب نطفه نیز شبهه‌ای باشد یعنی او هم تصور کند که آن زنی که این نطفه بر او تلقیح می‌شود همسر او است فرزند به او نیز محلق می‌شود و احکام وطی شبهه بر او جاری می‌گردد و اما در صورت علم مرد و زن در احکام مربوط به نکاح و غیر آن احتیاط لازم است.