شرایط کسانی که مستحقّ زکاتند

(مسأله 1938) كسى كه، مالك مى‏تواند زكات خود را به او بدهد، باید شیعه دوازده امامى باشد، و اگر انسان كسى را شیعه بداند و به او زكات بدهد، بعد معلوم شود شیعه نبوده، باید دوباره زكات بدهد.

(مسأله 1939) اگر طفل یا دیوانه‏اى از شیعه فقیر باشد، انسان مى‏تواند به ولىّ او زكات بدهد به قصد اینكه آنچه مى‏دهد ملك طفل یا دیوانه باشد.

(مسأله 1940) اگر به ولی طفل و دیوانه دسترسی ندارد، می‎تواند خودش یا به وسیله یك نفر امین زكات را به مصرف طفل یا دیوانه برساند و باید موقعی كه زكات به مصرف آنان می‎رسد نیت زكات كند.

(مسأله 1941) به فقیری كه گدایی می‎كند، می‎شود زكات داد. ولی به كسی كه زكات را در معصیت مصرف می‎كند، نمی‎شود زكات داد.

(مسأله 1942) به كسی كه معصیت كبیره را آشكارا به جا می‎آورد، احتیاط واجب آن است كه زكات ندهند.

(مسأله 1943) به كسی كه بدهكار است و نمی‎تواند بدهی خود را بدهد، اگر چه مخارج او بر انسان واجب باشد، می‎شود زكات داد. ولی اگر زن برای خرجی خودش قرض کرده باشد شوهر نمی‌تواند بدهی او را از زکات بدهد، بلکه اگر کس دیگری هم که مخارج او بر انسان واجب است برای خرجی خود قرض کند احتیاط واجب آن است که بدهی او را از زکات ندهد.

(مسأله 1944) انسان نمی‎تواند مخارج كسانی را كه مثل اولاد، خرجشان بر او واجب است از زكات بدهد، ولی اگر مخارج آنان را ندهد، دیگران می‎توانند به آنان زكات بدهند.

(مسأله 1945) اگر انسان زكات به پسرش بدهد كه خرج زن و نوكر و كلفت خود نماید اشكال ندارد.

(مسأله 1946) اگر پسر به كتاب‎های علمی دینی احتیاج داشته باشد، پدر می‎تواند برای خریدن آنها به او زكات بدهد.

(مسأله 1947) پدر می‎تواند به پسرش كه متمكن از مخارج ازدواج نباشد، زكات بدهد كه برای خود زن بگیرد و پسر هم می‎تواند برای آن كه پدرش زن بگیرد زكات خود را به او بدهد.

(مسأله 1948) به زنی كه شوهرش مخارج او را می‎دهد، یا خرجی نمی‎دهد ولی ممكن است او را به دادن خرجی مجبور كنند، نمی‎شود زكات داد.

(مسأله 1949) زنی كه صیغه شده اگر فقیر باشد، شوهرش و دیگران می‎توانند به او زكات بدهند. ولی اگر شوهرش در ضمن عقد شرط كند كه مخارج او را بدهد، یا به جهت دیگری دادن مخارجش بر او واجب باشد، در صورتی كه بتواند مخارج آن زن را بدهد یا زن بتواند او را مجبور کند، نمی‌شود به آن زن زکات داد.

(مسأله 1950) زن می‎تواند به شوهر فقیر خود زكات بدهد، اگر چه شوهر زكات را صرف مخارج خود آن زن نماید.

(مسأله 1951) سید نمی‎تواند از غیر سید زكات بگیرد ولی اگر خمس و سایر وجوهات كفایت مخارج او را نكند و از گرفتن زكات ناچار باشد، می‎تواند از غیر سید زكات بگیرد، ولی احتیاط واجب آن است که اگر ممکن باشد فقط به مقداری که برای مخارج روزانه‌اش ناجار است بگیرد.

(مسأله 1952) به كسی كه معلوم نیست سید است یا نه، می‎شود زكات داد.