اهمیّت وقف در اسلام

وقف که در بسیاری از روایات اسلامی از آن به «صدقه جاریه» تعبیر شده است دارای ثواب و فضیلت‌های فراوانی است. حضرت صادق× فرمودند: «هنگامی که انسان می‌میرد، پرونده عمل او بسته می‌شود مگر اینکه یکی از این سه چیز از او باقی باشد که در این صورت پرونده اعمال او مفتوح و تا هنگامی که یکی از این سه چیز وجود دارد اجر و ثواب در آن پرونده ثبت می‌گردد:

1. صدقه جاریه (هر چیزی که مصدر و منبع عایدات و درآمدهایی است که در راه خیر صرف می‌شود).
2. سنّت و رسم نیکی که در زمان حیات خود به تأسیس آن اقدام و پس از مرگ همچنان مورد عمل است.
3. فرزند صالحی که پس ازمرگ پدر و مادرش به یاد آنها است و برای آنان دعا می‌کند».حضرتش در حدیث دیگر فرمودند: «شش چیز است که پس از مرگ آثار نیک آنها به انسان مُلحق می‌شود:
4. فرزندی که برای انسان استغفار می‌کند.
5. کتاب علمی که از او به یادگار مانده است.
6. درختی که انسان آن را نشانده است.
7. چاه آبی که بوجود اورده است.
8. صدقه جاریه
9. رسم و رَوِش نیکی که انسان آن را بوجود آورده و پس از مرگ او مورد عمل قرار گرفته است».

و نیز آن حضرت فرمودند: «بهترین چیزی که از انسان می‌ماند، سه چیز است:

1. فرزند شایسته‌ای که برای او از خداوند طلب مغفرت می‌کند.
2. سنّت و رویّه نیکی که دیگران از آن پیروی کنند.
3. صدقه جاریه (که همان وقف است).

بطور کلّی نظر اسلام این است که مسلمانان علاوه بر اینکه باید وجودشان در زندگی منشأ خیر و برکت باشد بکوشند که پس از مرگ خود نیز آثار نیکی که در یکی از ابعاد زندگی انسانها بدرد می‌خورد و موجب رفاه و سعادت زندگی آنها می‌گردد به یادگار بگذارند که این موضوع در حساب خداوند بسیار پر ارزش است و به حساب خواهد آمد که فرمود: وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَیْءٍ أحْصَیْنَاهُ فِی إِمَامٍ مُبِینٍ (سوره یس آیه 12). یعنی: آنچه را که انسانها در حال حیات خود انجام دادند و هم چنین آثاری را که از آنها مانده است همه را می‌نویسیم و هر چیزی در کتاب روشن الهی ثبت و ضبط است.